დენი დიდრო
დენი დიდრო (ფრანგ. Denis Diderot; დ. 5 ოქტომბერი, 1713 — გ. 31 ივლისი, 1784) — ფრანგი განმანათლებელი, მწერალი, ფილოსოფოსი და ენციკლოპედისტი.
დენი დიდრო | |
---|---|
ფრანგ. Denis Diderot | |
![]() | |
დაბ. თარიღი | 5 ოქტომბერი, 1713[1] [2] [3] [4] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [2] |
დაბ. ადგილი | Langres, შამპანი, საფრანგეთის სამეფო[21] [22] [19] |
გარდ. თარიღი | 31 ივლისი, 1784[23] [2] [3] [4] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [13] [15] [16] [18] [20] [2] (70 წლის) |
გარდ. ადგილი | პარიზი, საფრანგეთის სამეფო[21] |
დასაფლავებულია | Saint-Roch |
მოქალაქეობა |
![]() |
საქმიანობა | ფილოსოფოსი[18] , რომანისტი, ესეისტი, ენციკლოპედისტი, ხელოვნების კრიტიკოსი, დრამატურგი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, კორესპონდენტი[24] , მთარგმნელი, ისტორიკოსი, პოლიტოლოგი, ლექსიკოგრაფი, მწერალი[18] [25] , ხელოვნების თეორიტიკოსი და ლიტერატურის თეორიტიკოსი |
ალმა-მატერი | ლუი დიდის ლიცეუმი, სენტ-ლუის ლიცეუმი და პარიზის უნივერსიტეტი |
განთქმული მოსწავლეები | Paul Boësnier de l'Orme |
მეუღლე | Anne-Antoinette Diderot |
მამა | Didier Diderot |
შვილ(ებ)ი | Angélique Diderot |
გავლენა მოახდინეს | |
ხელმოწერა |
![]() |
საიტი | denis-diderot.com |
ბიოგრაფია
რედაქტირებაფრანგი მწერალი, ფილოსოფოს-განმანათლებელი და ენციკლოპედისტი დაიბადა ხელოსნის ოჯახში. დაამთავრა პარიზის უნივერსიტეტი. მიიღო მაგისტრის წოდება. 1732 წლიდან სათავეში ჩაუდგა ორიგინალურ-ფარნაგული ენციკლოპედიის შედგენას. იყო მატერიალისტი და ათეისტი (1749 წწ ასეთი სულისკვეთებისათვის დააპატიმრეს კიდეც). დიდროს წერილებმა საფუძველი ჩაუყარა მხატვრულ კრიტიკას. თავის „სალონებში“ მან განიხილა და შეაფასა 50-70-იანი წლების ხელოვნება. მისი მთავარი პიესებია „ნაბიჭვარი”, „ოჯახის მამა“, „კარგია თუ ცუდი?“, „პიესა და პროლოგი“. XVIII საუკუნის ფრანგული პროზის განვითარების მნიშვნელოვანი საფეხურია დიდროს ბელეტრისტიკა, რამაც შესამჩნევად დაჩრდილა მისი დრამატურგია. დიდროს მნიშვნელოვანი რომანებია: „მონაზონი“, რომელიც გამოხატავს პროტესტს რელიგიის, ფანატიზმის სამონასტრო ცხოვრების, ქალთა უუფლებობის წინააღმდეგ; „ჟაკ ფატალისტი) მოთხრობა-დიალოგი „რამოს ძმისწული“ მე-18 საუკუნის სხვა ფრანგი მატერიალისტური ფილოსოფოსების მსგავსად დენი დიდრო უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებდა განათლებას. „განათლება, — წერდა იგი, — ადამიანს სძენს ღირსებას, მონაც კი იწყებს იმის გააზრებას, რომ იგი მონობისთვის არ არის დაბადებული“. დიდრო აღზრდას უდიდეს როლს ანიჭებდა ადამიანის პიროვნების ფორმირების საქმეში. ამასთან ის მიიჩნევდა, რომ ბავშვთა განვითარებისათვის არსებითი მნიშვნელობა აქვს ანატომიურ და ფიზიოლოგიურ თავისებურებებს.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „დენი დიდრო“ ვიკისაწყობში.
- დენი დიდრო — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
- დენი დიდრო — ნამუშევრები საიტზე Internet Archive
- დენი დიდრო — ნამუშევრები საიტზე LibriVox (უფასო აუდიო წიგნები)
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 RKDartists
- ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Find a Grave — 1996.
- ↑ 5.0 5.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 6.0 6.1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 7.0 7.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 8.0 8.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ 9.0 9.1 Goodden A. Diderot, Denis // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T022668
- ↑ 10.0 10.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 11.0 11.1 GeneaStar
- ↑ Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
- ↑ 13.0 13.1 Internet Philosophy Ontology project
- ↑ AlKindi
- ↑ 15.0 15.1 Babelio — 2007.
- ↑ 16.0 16.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
- ↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
- ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ 19.0 19.1 J. Mo. Diderot, Denis // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 8. — P. 204–206.
- ↑ 20.0 20.1 Педагоги и психологи мира — 2012.
- ↑ 21.0 21.1 Дидро Дени // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Веселовский А. Дидро, Дени // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. Xа. — С. 581–588.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118525263 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ https://www.serieslitteraires.org/site/Commentaire-de-la-Lettre-a-Sophie-Volland-de-Diderot
- ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.